fatma1977
Kararlı

Birinci İnönü Muharebesinin özellikleri nelerdir?

Birinci İnönü Muharebesinin özellikleri nelerdir?

2 Cevap

  1. İstiklal Marşı”nın kabulü(12 Mart 1921): Mehmet Akif Ersoy tarafından yazılmış ve Maarif Vekaleti (Milli eğitim bakanlığı) nın 1921 yılın da düzenlediği yarışma sonucunda 724 şiir arasından seçilmiştir.
    İstiklal Marşı olarak mecliste kabul edilmeden önce ilk kez 21 şubat 1921 yılın da Kastamonu da çıkarılan yerel bir gazete olan Açıkgöz gazetesi”nde yayımlanmıştır.
    Mehmet Akif Ersoy Ankara ilin de Taceddin dergahın da yazmıştır.
    12 Mart 1921 yılın da çıkarılan bir kanunla da ” İstiklal Marşı” olarak kabul edilmiştir.
    İstiklal Marşı ,İlk kez dönemin Maarif vekili ( Milli Eğitim bakanı) Ali Rıfat Çağatay tarafından yapılmıştır. Bu beste , Batı tarzı müziğe uymadığı gerekçesiyle yerini, günümüz de de kullandığımız
    Osman Zeki Üngör”ün bestesine bırakmıştır.
    E)Moskova dostluk ve kardeşlik Antlaşması (16 Mart 1921) 1.İnönü Muharebesinden sonra TBMM Heyeti ile Sovyet Rusya (sscb) arasında 16 Mart 1921 yılın da imzalanan antlaşmadır.
    Dostluk kardeşlik başlığı taşıyan Moskova Antlaşması”nın başlangıç kısmın da , imzalayan taraflar arasında ulusların kardeşliği ilkesi ve her ulusun kendi geleceğini serbestçe saptama hakkına sahip olduğu hükmü yer almıştır.
    Kurtuluş savaşı”nda TBMM Hükümeti”nin Sovyet Rusya ile yakınlaşmasın da
    Cephane ve silah gereksiniminin olması.
    Boğazların ve Anadolu”nun bir bölümünün itilaf devletleri”nin eline geçmesi.
    Sovyet Rusya ile TBMM Hükümeti”nin düşmanlarını aynı olması.
    Anlaşma devletleri”nin Sovyet Rusya”daki Bolşevik rejiminden tedirgin olması gibi unsurlar etkili olmuştur.
    Öte yandan antlaşmanın imzalanmasından ise
    Yunan ilerleyişinin durdurulmuş olması.
    Düzenli ordunun askeri başarılarının artması.
    Tarafların sınırlarını güvence altına almak istemesi.
    Ortak düşmana karşı birlikte hareket etme düşüncesi.
    Sovyet Rusya”nın kendi rejimini tüm dünyaya yaymak istemesi
    gibi durumlar etkili olmuştur.
    İtilaf devletleri hem Türkiye hem de SSCB”nin güçlenmesin de endişe duyuyordu.
    SSCB ise Türkiye ile kendini güven de hissedebileceğini düşünüyordu. Öte yandan Türkiye”de Milli mücadele dönemin de kendisine bir dış destek bulmak istiyordu.
    Tüm bu sebeplere bağlı olarak Türk-Sovyet dostluğunun zemini oluşmuş ve TBMM heyeti adına Yusuf Kemal tengirşek, Ali Fuat cebesoy ve Rıza Nur”un yer almış olduğu delegasyon ile SSCB arasında Dostluk ve kardeşlik antlaşması imzalanmıştır.
    Moskova antlaşmasının hükümleri
    1)Çarlık Rusya ile Osmanlı devleti arasında imzalanan tüm antlaşmalar geçersiz sayılacak
    Bu madde her iki ülkede de yönetim şeklinin değiştiğinin göstermektedir.
    2) Taraflardan birinin kabul etmediği herhangi bir anlaşmayı diğeri de kabul etmeyecek.
    Bu madde iki ülke arasında ittifak yapıldığını göstermektedir.
    Bu madde ile kastedilen anlaşma Sevr barış antlaşmasıdır.
    3)Sovyet Rusya kapitülasyonların kaldırılmasını kabul edecek.
    Bu madde ile Sovyet Rusya Türkiye”nin bağımsızlığını kabul etmiştir.
    4)Sovyet Rusya Misak-ı Milli”yi tanıyacak.
    Bu madde ile Misak-ı Milli”yi kabul eden ilk büyük Avrupa devleti Sovyet Rusya olmuştur.
    5) Batum Gürcistan”a bırakılacaktır.
    Batum Misak-ı Milli”den verilen ilk taviz olmuştur.
    6)Boğazlar ve İstanbul Türklerde kalacaktır.
    İki ülke arasında ilişkilerini geliştirmeye yönelik ekonomik ve siyasi anlaşmalar düzenlenecektir.
    İki devlet arasında posta örgütü kurulacak ve her türlü haberleşme sağlanacaktır.
    Esirler karşılıklı olarak serbest bırakılacaktır.
    Moskova antlaşmasının önemi ve özellikleri :
    Moskova Dostluk ve kardeşlik Antlaşması ile
    TBMM”yi tanıyan
    Kapitülasyonların kaldırılmasını kabul eden
    Misak-ı Milli”yi tanıyan ,
    Sevr”in geçersizliğini kabul eden
    İlk büyük Avrupa devleti Sovyet Rusya olmuştur.
    Bu antlaşma İle Doğu sınırımız ilk kez resmen Batum milli sınırlar dışın da kalacak şekilde çizilmiştir. Batum Misak-i milli”den verilen ilk taviz olmuştur.
    Lozan barış antlaşması”ndan önce “kapitülasyonlara son verilmesi” hükmünü içeren ilk uluslararası belge Moskova Antlaşması olarak kabul edilir.

    • 0
  2. Birinci İnönü muharebesi( 6-10 Ocak 1921)- Yunanlılara karşı yapılmış olan İlk savunma savaşıdır.
    TBMM tarafından kurulan düzenli ordunun ilk savaşı ve ilk askeri zaferidir.
    Düzenli ordu güçlü bir savunma ile Yunan ordusunu durdurmuştur.
    TBMM bu sırada ayrıca Çerkez Ethem isyanını bastırmakla da uğraşmış ve 20 Ocak 1921 yılın da Çerkez Ethem kuvvetlerini yok etmiştir.
    Bu savaşta Yunan kuvvetlerini karşı elde ettiği başarılardan dolayı, İsmet Paşa”nın rütbesi albaylıktan generalliğe yükseltilmiştir.
    Elde edilen bu askeri başarıya bağlı olarak; halkı TBMM” ye olan güveni ve düzenli orduya katılım artmış , askere alım işlemleri hızlandırılmıştır.
    1.İnönü Muharebesi”nin sonuçları:
    Birinci İnönü zaferi düzenli ordunun ilk askeri başarısı olup , bu başarı hem düzenli orduya katılmış, hem de TBMM”ye güveni artırmıştır. Ayrıca “Düzenli ordu mu ? Kuvay-i milliye mi? tartışması bu dönem için son bulmuştur.
    A) Teşkilat-ı Esasiye kanunu( 1921 anayasası )(20 Ocak 1921)
    20 Ocak 1921 tarihin de kabul edilen Teşkilat-ı Esasiye kanunu (1921 Anayasası) yeni Türk devleti”nin ilk anayasası olup , hukuki ve siyasi bir belge niteliği taşımaktadır.
    Osmanlı devleti”nin ilk anayasası olan 1876 Kanun-i Esasi”si kaldırılmıştır. Bu anayasanın 1921 anayasası hükümleriyle çelişmeyen maddeleri kabul edilmiştir.
    1921 Anayasası”na göre
    Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
    Yasama+yürütme+ yargı yetkileri TBMM”ye aittir. (güçler/kuvvetler birliği ).
    Meclis , iller halkı tarafından seçilen üyelerden kurulur.
    Ülke, meclisin kendi içinden seçtiği bakanlar aracılığıyla yönetilir.
    Meclis başkanı aynı zaman da hükümetin(Bakanlar kurulu”nun ) de başkanıdır
    Dinin emirlerin yerine getirilmesi , yasaların korunması , değiştirilmesi veya kaldırılması gibi yetkiler Büyük Millet meclisi”ne aittir.
    Seçme yaşı 18 yaş, seçilme yaşı ise 25 olarak kabul edilir.
    Seçimler iki yılda bir düzenlenir.
    Seçilen üyelerin görev süresi 2 yıl olup, yeniden seçilebilirler.
    Seçimler çift dereceli seçim sistemine göre yapılır.
    1921 Anayasası olağanüstü bir dönem de (savaş dönemin de ) hazırlanmış olduğu için , kişi hak ve özgürlüklerine yer verilmemiştir.
    İhtiyaçlara göre kısa ve özet olarak hazırlanmış bir anayasadır.
    Mecliste alınan kararların hızlı ve kolay bir şekil de uygulamaya konulabilmesi için Güçler birliği ilkesine yer verilmiştir.
    Türkiye Cumhuriyeti”nin en yumuşak (Esnek) anayasası olarak kabul edilir.
    1921 Anayasası(Teşkilat-ı Esasiye) de yapılmış olan ilk önemli değişiklik , 29 Ekim 1923 tarihin de Cumhuriyet”in ilanı ile gerçekleşmiştir.
    1924 Anayasası”na kadar yürürlükte kalmıştır.
    Tbmm , Teşkilat-ı Esasiye kanunu (1921 Anayasası ) ile Osmanlı devleti”nde padişah ve halifeye ait olan siyasi ve hukuki yetkileri üstlenmiştir.
    B) Londra konferansı (23 Şubat -12 Mart 1921): İtilaf devletleri”nin bu konferansı toplama amaçları , Sevr Antlaşması hükümlerini Türk tarafına kabul ettirmek ve Yunanlılara zaman kazandırmaktır.
    İtilaf devletleri , konferansa öncelikle İstanbul hükümeti”ni davet etmişler ve İstanbul hükümeti adına gidecek delegelerin yanın da, TBMM”nin yetkilendirdiği bir kişinin bulunmasını istemişlerdir.Bu durum , İtilaf devletleri”nin TBMM”Yİ doğrudan istemediklerinin kesini kanıtıdır.
    İtilaf devletleri”nin her iki hükümetin temsilcilerini doğrudan ya da dolaylı şekilde konferansa davet etmesinin temel sebebi ise, İstanbul hükümeti ile TBMM Hükümeti arasında ki görüş ayrılıklarından yararlanmaktır.
    Mustafa Kemal bu düşünceye karşı çıkarak, Türk ulusunun gerçek temsilcisinin TBMM olduğunu ve TBMM”nin doğrudan davet edilmesi durumun da konferansa katılmayacaklarını bildirmiştir.
    Bu gelişme üzerine TBMM, İtalya”nın aracılığıyla ayrı olarak davet edilmiştir.
    TBMM Hükümeti konferansa delege göndererek ise
    Barış yanlısı olduğu tüm dünyaya göstermeyi.
    Misak-i milli”yi tüm dünyaya kamuoyuna duyurmayı.
    Uluslararası alanda hukuki varlığının tanınmasını amaçlamıştır.
    Konferansa: TBMM hükümeti adına = Dışışleri bakanı Bekir Sami bey
    İstanbul hükümeti adına= Sadrazam tevfik paşa
    katılmıştır.
    Konferansta İstanbul hükümeti temsilcisi Tevfik Paşa”ya söz hakkı verilince ,O; Söz milletin gerçek temsilcisi olan TBMM”nindir. diyerek, sözü TBMM temsilcisi Dışişleri Bakanı Bekir Sami bey”e bırakmıştır. Böylece TBMM heyeti”nin işi kolaylaştırmış ve yeni Türk devleti”nin gücü meşrulaşmıştır.
    Konferansa hiçbir sonuca varmadan dağıtılmıştır.
    Bunun üzerine Anlaşma devletleri, Sevr projesini gerçekleştirmek için yeni kararlar almışlardır. Bu amaç doğrultusun da Yunan ordusunu harekete geçirerek 2.İnönü savaşı”nın başlamasına neden olmuşlardır.
    Bekir Sami bey konferansta TBMM”nin onayını almadan İtalya ,Fransa ve İngiltere ile ekonomi ve esir değişimi ile ilgili konularda birtakım sözleşmeler imzalanmıştır. Ancak, bu sözleşmeler Misak-ı Milli”ye devletin eşitliğine ve tam bağımsızlık ilkelerine aykırı olduğu gerekçesiyle TBMM tarafından kabul edilmemiştir. Bu girişimden dolayı Bekir Sami Bey görevinden istifa etmek zorunda kalmıştır. Ardından kendisi Moskova”ya gönderilmek zorunda kalmıştır. Dışişleri bakanlığına da Yusuf Kemal Tengirşek atanmıştır.
    Londra Konferansı”nın önemi
    İtilaf devletleri TBMM”nin varlığını Hukuken(resmen ) ilk kez tanımıştır.
    Misak-i Milli sınırlarımız tüm dünya devletleri tarafından anlaşılmıştır.
    TBMM savaş taraftarı olmadığını tüm dünyaya kanıtlamıştır.
    İtilaf devletleri ve İstanbul hükümeti Ankara”nın gücünü anlamıştır.
    c) Türk -Afgan dostluk antlaşması(1 Mart 1921):
    1 Mart 1921 tarihin de TBMM İle Afganistan arasın da imzalanan bu dostluk antlaşmasının diğer adı Moskova dostluk antlaşması”dır.
    Sovyet Rusya ile Moskova antlaşması”nın görüşmelerinin yapıldığı sırada , Rusya”da bulanan TBMM dışişleri bakanı Yusuf Kemal Tengirşek TBMM delegesi Doktor Rıza Nur ,Afganistan devleti adına ise General Veli han ile bir dostluk antlaşması imzalamışlardır.
    Antlaşmaya göre
    Taraflar birbirlerinin bağımsızlığını resmen tanıyacak,
    Karşılıklı elçilikler açılacak,
    Taraflardan birine yapılan saldırı, diğerine de yapılmış sayılacak,
    TBMM hükümeti Afganistan”a subay ve öğretmen gönderecek,
    Doğu ülkeleri işgal edilirse , buna birlikte karşı konulacak,
    İki devlet arasında posta örgütü kurulacaktı.
    Bu antlaşma ile TBMM “yi tanıyan ilk Müslüman devlet Afganistan olmuştur.
    Ankara ilin de elçilik açan İlk Müslüman ülke de Afganistan olmuştur.

    • 0

Cevap eklemek için giriş yapmalısınız.