Ekonomi alınında yapılan çalışmalar nelerdir ?

Ekonomi alanın da yapılan çalışmalar: Yeni Türk devletinin Kurtuluş savaşı”ndan sonra öncelik verdiği konuların başında ekonomik kalkınma gelmektedir. Nitekim bu konuya Atatürk, “Siyasi askeri zaferler ne kadar büyük olurlarsa , ekonomik zaferlerle taçlandırılmazsa meydana gelen zaferler devam edemez, az zamanda söner” demiştir.
Bu ilke doğrultusun da Milli mücadele”nin kazanılmasında sonra ekonomik alanda kalkınma için pek çok inkılap
gerçekleştirilmiştir. Bu inkılaplarla ;
Ekonominin bağımsızlığını sağlamak.
Ülkede sanayinin kurulmasını sağlamak.
Milli ekonomik ilkesini hayata geçirmek.
Yabancıların elindeki işletmeleri millileştirmek
Özel sektörü güçlendirmek ekonomiyi kalkındırmak.
amaçlandırmıştır. Bu hedefleri gerçekleştirmek , Milli ekonomiyi oluşturmak ve ekonomik hedefleri belirlemek için
17 şubat 1923 tarihin de İzmir iktisat kongresi düzenlenmiştir.
1) İzmir iktisat kongresi(17 Şubat 1923)
Kongrenin temel amacı, Türkiye”nin ekonomik kalkınmadaki hedeflerini , izleyeceği planı ve Milli ( bağımsız ) Ekonominin temel ilkelerini saptamaktadır.
Kongrenin başkanlığını Kazım Karabekir yapmıştır.
Kongre yeri olarak İzmir”in seçilmesin de İzmir”in
Türkiye”nin en önemli ihracat limanlarından biri olması.
Türkiye”nin en önemli ticaret merkezlerinden biri olması.
Kurtuluş savaşı”nın noktalandığı yer olması etkili olmuştur.
Kongreye , çiftçi , sanayici , tüccar ve işçi kesimin temsilcilerinden toplam 1135 kişi katılmıştır. Katılımın , ekonominin her alanından olması kongrenin halkçı yönünü ortaya koymaktadır.
Kongrede “Milli Ekonomi” ilkesi benimsenmiş ve Misak-ı İktisadi ( Ekonomi andı) kararları kabul edilmiştir. Misak-i iktisadi ile “ekonomik kalkınmanın ulusal bağımsızlığımızın içinde kendi kaynaklarımızla gerçekleştireceği belirtilmiştir. Kongrede alınan kararlar doğrultusun da tarım, ticaret ve sanayi alanlarında da çok önemli çalışmalar yapılmıştır.
2) Misak-ı iktisadi karaları.
Hammaddesi yurt içinde bulunan sanayi dalları kurulmalıdır.
Yerli sanayinin gelişmesi için gümrüklerde önlemler alınmalıdır.
Yabancı tekellerinden kaçınılmalıdır.
Demiryolu yapımına önem verilmelidir.
Sanayinin gelişimi için “Özel sektör” desteklenmelidir.
Ticaretin gelişmesi için bir banka kurulmalıdır.
Vergi sistemin de değişiklikler yapılmalı, aşar vergisi kaldırılmalıdır.
İşçilere sendika ve grev hakkı tanınmalıdır.
Kabotaj hakkımız kullanılmalıdır.
Küçük imalattan hızlı bir şekilde fabrikalara geçilmelidir.
Anonim şirketlerin kurulması kolaylaştırılmalıdır.
İzmir İktisat kongresi”nde ilk kez harf inkılabının yapılması gündeme gelmiş, ancak kabul edilmemiştir. Buna rağmen kongrede “okuma bayramı ” kabul edilmiştir.
İzmir iktisat kongresi doğrultusun da;
1924 yılın da Türkiye iş bankası kurulmuştur.
1925 yılın da Ticaret ve sanayi odaları kanunu çıkarılmıştır.
9 Aralık 1925 yılında yerli kumaştan Elbise giyilmesine dair kanun çıkarılmıştır. Bu kanunla ; dışa bağımlığın azaltılması , yerli üretimin desteklenmesi ve sanayileşmenin çabuklaştırılması durumlarına az da olsa katkı sağlanmıştır.
1927 yılında Teşvik-i sanayi kanunu çıkarılmış , ancak başarı sağlanamamıştır.