Başkırtlar(başkurtlar): Güney ve orta Ural dağları”nın iki yanın da bulunan bozkır ve ormanlık alan da 4. yüzyıldan 12. yüzyıla kadar yaşamış olduklarını bilmekteyiz.
12. yüzyıla kadar eski dinlerini koruyabilen başkırtlar , Altın orda egemenliğin de İslamiyet”i kabul etmiştir.
12. yüzyıldan itibaren ise Rus nüfuzu altına girmişlerdir.

Akhunlar( Eftalitler): Çin baskısından kurtulmak isteyen Hunların bir bölümü, Hindistan”ın kuzeyine göç edip Akhun devleti”ni kurmuşlardır . 480 yılın da İran “da çıkan Mazdek isyanı”nın bastırılmasında etkili olmuşlardır.
Göktürkler ,İpek yolu hakimiyetini sağlamak için Sasanilerle birlikte bu devlete son vermiştir.

Kıpçaklar(kumanlar):
Kıpçakların sarı saçlı,mavi ya da yeşil gözlü oldukları bilinir. Bu yüzden Türk boyları için de en yakışıklı olanı olarak kabul edilirler.
Karadeniz”in Türkleşmesinde önemli rol oynamışlardır.
Ruslarla yaptıkları mücadeleler “İgor destanı”na,Oğuzlarla yaptıkları savaşlar ise “Dede korkurt hikayeleri”ne konu olmuştur.
13. yüzyılda durumlarını koruyamamışlar ve bir kısmı moğallara karışmış , bir kısmı da Altın Orda devleti”nin egemenliğine girmiştir
Kıpçakların ” Codex cumanicus” ismiyle iki ciltlik sözlükleri vardır. Eserin özgün metni İtalya-Venedik”teki San Marko kütüphanesinde olduğunu bilmekteyiz.

Türgişler(Türgeşler): Orta asya”da egemenlik kurmuşlardır.
Bilinen ilk hükümdarları Baga Tarkan olarak bilinmektedir
İlk kez para bastıran Türk devleti olarak kabul edilir ( İlk madeni para : yarmak).
Baga Tarkan kendi adına para bastıran İlk Türk hükümdarı olarak kabul edilirl.
Uygurlardan sonra yerleşik hayata geçen ikinci Türk topluğu olarak kabul edilir.
Sulu kağan dönemin de Müslümanlara karşı en çok direnen topluluk olmuşlardır.
Orta Asya”da islamiyet”in yayılmasını engellemişlerdir.
Siyasi karışıklıktan dolayı önce ikiyi ayrılmış olan devlet , Karluktar tarafından 766 yılın da yıkılmıştır.